Malatya, Türkiye'nin kayısı üretiminde en önemli merkezlerinden biri olarak bilinir. Ancak, bu yıl sıcak hava dalgaları ve kuraklık sebebiyle kayısı üreticileri zor günler geçiriyor. Malatya’nın önemli tarım ürünlerinden biri olan sofralık kayısıda gerçekleşen zararın, üretimin yaklaşık yüzde 30’unu bulduğu ifade ediliyor. Üreticiler, olumsuz hava koşullarının yanı sıra, artan maliyetlerin de işlerini daha da zorlaştırdığını bildiriyorlar.

Hava Koşulları Kayısıları Vurdu

Meteorolojik veriler, Malatya’nın kayısı bahçelerinin son yıllarda hayli zorlandığını gösteriyor. 2023 yılının başlarından itibaren bölgede etkili olan sıcak hava dalgaları, kayısı ağaçlarının çiçeklenme dönemini olumsuz etkiledi. Normal şartlarda nisan ayı itibarıyla yüzlerce ton kayısı hasadı beklenirken, üreticiler bu yıl iç açıcı bir tablo ile karşılaşmadı. Bahar mevsiminde meydana gelen aşırı sıcaklar, kayısıların verimliliğini azalttığı gibi, kuraklık da ağaçların su ihtiyacını karşılayamamış durumda. Özellikle son birkaç aylık dönemde yaşanan kuraklık, ağaçların kurumasına ve dolayısıyla ürün kaybına yol açtı.

Kayısı üreticisi Ziya Yılmaz, bu yılın kendileri için oldukça zor geçtiğini belirterek, “Sıcaklık ve su sıkıntısı ile birlikte fiyatlar da yükseldi. Ancak kayısıda yaşanan zarar, üreticiyi zora soktu. Yüzde 30’a varan bir kaybımız var. Ürünlerimizi satmakta dahi zorlanıyoruz” ifadelerini kullandı. Diğer bir üretici Ayşe Demir ise, “Elimizdeki kayısıların hali içler acısı. Normal bir yıl geçirseydik bu dönemlerde zengin bir hasatımız olurdu, fakat hiç ummadığımız bir zararla karşı karşıyayız,” şeklinde konuştu.

Artan Maliyetler ve Çözüm Arayışları

Küçük çiftçiler, kayısı üretiminde yaşanan bu krizin yanı sıra artan girdi maliyetlerinden de şikayetçi. Gübre ve mazot gibi tarımsal girdi fiyatlarının son yıllarda fahiş şekilde arttığını dile getiren üreticiler, bu durumda yaşanan kayıpların daha da derinleşmesine neden olduğunu vurguluyor. Durum böyle olunca, birçok çiftçi maliyetleri düşürme yolları aramakta. Devlet destekleri ve hibeler hakkında bilgi arayan üreticiler, aynı zamanda tarım sigortalarının da yaygınlaştırılmasını talep ediyorlar.

Uzmanlar ise Malatya'da kayısı üretiminin geleceği için acil önlemler alınması gerektiğini düşünüyorlar. Zira, Türkiye'nin dünya kayısı ihracatında lider konumda olduğu bu gurur verici ürün, çiftçilere ve ekonomiye büyük katkı sağlıyor. Bu kayıpların yalnızca üreticileri değil, aynı zamanda yıllık kayısı ihracatını da olumsuz etkileyeceği aşikar. Çiftçilerin, kayısı bahçelerinin sağlıklı bir şekilde korunması için daha sürdürülebilir tarım uygulamalarına yönelmeleri de öneriliyor.

Kayısı üretiminin desteklenmesi için üreticilerin bir araya gelerek kooperatifleşme yoluna gitmeleri gerektiği vurgulanıyor. Bu şekilde hem maliyetlerin düşürülmesi hem de pazarlama güçlerinin artırılması mümkün olabilir. Üreticiler, sadece bu yıl değil, gelecek yıllarda da benzer sorunlarla karşılaşmamak adına, tarım sektöründe kırsal kalkınmaya yönelik projelerin desteklenmesi gerektiğinin altını çiziyorlar.

Sonuç olarak, Malatya’da kayısı üretimi ciddi bir tehdit altında. Bu yılki kötü hava koşulları ve artan maliyetler, çiftçilerin gelirlerini tehdit ederken, ilerleyen yıllarda da bu durumun devam etmesi halinde kayısı üretiminin geleceği tartışma konusu olabilir. Yetkililerin acil eylem planları üretmesi ve üreticilere destek olmaları, hem Türkiye’nin kayısı sektörünün yaşaması hem de çiftçilerin ayakta kalabilmesi açısından büyük önem taşımaktadır.